Hợp đồng tặng cho tài sản có giá trị pháp lý khi nào?
Hợp đồng tặng cho tài sản là một giao dịch dân sự được sử dụng phổ biến để chuyển giao tài sản giữa các cá nhân, tổ chức mà không yêu cầu đền bù. Tuy nhiên, không phải mọi hợp đồng tặng cho tài sản đều tự động có giá trị pháp lý. Để hợp đồng này có hiệu lực, các bên phải tuân thủ đầy đủ điều kiện về nội dung, hình thức và chủ thể theo quy định của pháp luật. Vậy cụ thể hợp đồng tặng cho tài sản có giá trị pháp lý khi nào?
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng có thẩm quyền gì trong việc chứng nhận di chúc?
1. Hợp đồng tặng cho tài sản là gì?
Theo Điều 457 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng tặng cho tài sản là sự thỏa thuận giữa bên tặng và bên được tặng, theo đó bên tặng giao tài sản của mình cho bên được tặng mà không yêu cầu bên kia phải trả lại tài sản hoặc đền bù.
Hợp đồng có thể được thực hiện ngay tại thời điểm giao tài sản hoặc có thể là lời hứa tặng trong tương lai, nếu đáp ứng đủ điều kiện pháp luật.
Ví dụ: Ông T có một căn nhà tại quận Bình Thạnh, TP. HCM và muốn tặng lại cho con gái là chị H. Hai cha con lập văn bản tặng cho nhà đất và công chứng tại phòng công chứng. Trong trường hợp này, hợp đồng tặng cho tài sản có giá trị pháp lý nếu được sang tên đúng quy định.
2. Khi nào hợp đồng tặng cho tài sản có giá trị pháp lý?
Hợp đồng được lập đúng hình thức theo quy định pháp luật
Theo Điều 459 Bộ luật Dân sự 2015, hình thức của hợp đồng tặng cho được quy định như sau:
Đối với tài sản không phải đăng ký quyền sở hữu, hợp đồng tặng cho có thể thể hiện bằng lời nói, hành vi hoặc bằng văn bản. Khi tài sản đã được chuyển giao thì hợp đồng có hiệu lực.
Đối với tài sản phải đăng ký quyền sở hữu, hợp đồng phải lập thành văn bản và được công chứng hoặc chứng thực. Đồng thời, việc đăng ký sang tên quyền sở hữu tài sản là điều kiện bắt buộc để xác lập hiệu lực pháp lý.
Ví dụ: Anh M muốn tặng cho em trai một chiếc xe ô tô. Vì đây là tài sản phải đăng ký quyền sở hữu nên hợp đồng phải lập thành văn bản, được công chứng và thực hiện thủ tục sang tên tại cơ quan đăng kiểm thì mới có giá trị pháp lý.
>>> Xem thêm: Có những hạn chế pháp lý nào khi áp dụng dịch vụ công chứng tại nhà trong thực tiễn?
Các bên có đủ năng lực hành vi dân sự và tham gia giao kết tự nguyện
Theo Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015, một giao dịch dân sự nói chung và hợp đồng tặng cho tài sản nói riêng chỉ có hiệu lực khi đáp ứng các điều kiện:
Các bên tham gia có năng lực pháp luật dân sự và năng lực hành vi dân sự Việc giao kết là hoàn toàn tự nguyện Mục đích và nội dung của hợp đồng không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội
Trường hợp một bên bị ép buộc, lừa dối hoặc không đủ tuổi thì hợp đồng có thể bị tuyên vô hiệu.
Tài sản được tặng là tài sản hợp pháp
Tài sản là đối tượng của hợp đồng tặng cho phải là tài sản thuộc quyền sở hữu hợp pháp của bên tặng, không tranh chấp, không bị kê biên để thi hành án.
Nếu tài sản đang thế chấp hoặc bị phong tỏa thì không thể tự do định đoạt để tặng cho. Việc tặng cho chỉ được thực hiện khi bên có quyền quản lý tài sản (ví dụ ngân hàng) đồng ý.
Ví dụ: Ông K có một mảnh đất đang thế chấp tại ngân hàng để vay vốn kinh doanh. Nếu ông K muốn tặng cho người thân thì phải được ngân hàng đồng ý giải chấp và có văn bản xác nhận thì mới đủ điều kiện pháp lý.
Việc tặng cho không nhằm trốn tránh nghĩa vụ
Theo Điều 124 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng tặng cho sẽ bị vô hiệu nếu được lập nhằm mục đích giả tạo hoặc nhằm trốn tránh nghĩa vụ tài chính như: trốn thuế, trốn nợ, tẩu tán tài sản trước thi hành án.
Ví dụ: Bà Y đang bị kiện đòi nợ và lập hợp đồng tặng cho nhà đất cho cháu mình để tránh kê biên. Trường hợp này, nếu phát hiện hành vi gian dối, tòa án có thể tuyên hợp đồng vô hiệu.
>>> Xem thêm: Thủ tục làm sổ đỏ: Hướng dẫn chi tiết và cập nhật mới nhất.
3. Thời điểm hợp đồng tặng cho tài sản có hiệu lực
Theo khoản 2 Điều 459 Bộ luật Dân sự 2015, thời điểm có hiệu lực của hợp đồng tặng cho được xác định như sau:
Nếu là tài sản không đăng ký: hợp đồng có hiệu lực khi tài sản được giao Nếu là tài sản đăng ký: hợp đồng có hiệu lực khi hoàn tất công chứng và thủ tục sang tên
Do đó, việc công chứng văn bản chỉ là bước đầu, để có giá trị pháp lý đầy đủ, người nhận tài sản cần thực hiện việc đăng ký sang tên tài sản tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
4. Một số lưu ý để hợp đồng tặng cho tài sản không bị vô hiệu
Nội dung hợp đồng phải thể hiện rõ thông tin các bên, đặc điểm tài sản tặng, thời điểm giao nhận, cam kết tự nguyện và các điều kiện tặng nếu có.
Nếu tặng có điều kiện, nội dung điều kiện phải cụ thể, không vi phạm pháp luật, và bên nhận phải thực hiện đúng để giữ hiệu lực hợp đồng.
Không nên tặng cho tài sản trong khi đang có nghĩa vụ tài chính chưa hoàn tất, như đang vay ngân hàng, đang bị kiện đòi tài sản…
Nếu người nhận có hành vi xúc phạm, ngược đãi người tặng hoặc vi phạm đạo đức nghiêm trọng thì theo Điều 460 Bộ luật Dân sự, người tặng có quyền đơn phương hủy bỏ hợp đồng.
Hợp đồng tặng cho tài sản chỉ có giá trị pháp lý khi đáp ứng đầy đủ điều kiện về hình thức, nội dung, chủ thể và tài sản theo đúng quy định pháp luật. Việc lập hợp đồng đúng chuẩn và thực hiện đầy đủ các thủ tục như công chứng, đăng ký sang tên không chỉ bảo vệ quyền lợi của các bên mà còn tránh được tranh chấp pháp lý về sau.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
