Từ chối công chứng hợp đồng mua bán nhà đất: Quy định mới nhất
Trong thực tế giao dịch bất động sản, không ít trường hợp công chứng viên hoặc tổ chức hành nghề công chứng từ chối công chứng hợp đồng mua bán nhà đất. Vậy căn cứ nào để được phép từ chối? Quy định mới nhất của pháp luật Việt Nam ra sao? Bài viết này sẽ phân tích chi tiết để người dân, doanh nghiệp nắm rõ, tránh rủi ro pháp lý khi ký kết hợp đồng.
>>> Xem thêm: Sự khác biệt về thủ tục hành chính khi thực hiện tại Văn phòng công chứng so với UBND cấp xã là gì?
1. Khái niệm công chứng hợp đồng mua bán nhà đất
📌 Theo Điều 2 Luật Công chứng 2014, công chứng là việc công chứng viên chứng nhận tính xác thực, hợp pháp của hợp đồng, giao dịch dân sự khác. 📌 Với hợp đồng mua bán nhà đất, công chứng nhằm đảm bảo tính minh bạch, hợp pháp của việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở.
Ví dụ: Anh A bán cho chị B một căn nhà tại Quận 7, TP. HCM. Để giao dịch này có hiệu lực pháp luật, hai bên bắt buộc phải lập văn bản mua bán và công chứng tại tổ chức hành nghề công chứng có thẩm quyền.
2. Căn cứ pháp lý về việc từ chối công chứng hợp đồng mua bán
🔎 Điều 44 Luật Công chứng 2014 quy định rõ: công chứng viên có quyền từ chối công chứng hợp đồng mua bán nếu phát hiện hồ sơ hoặc giao dịch có vi phạm pháp luật. 🔎 Ngoài ra, Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015 quy định điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự. Nếu hợp đồng mua bán không đáp ứng một trong các điều kiện này, công chứng viên được quyền từ chối.
Hồ sơ giấy tờ không đầy đủ, giả mạo hoặc bị tẩy xóa.
Người tham gia hợp đồng không có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.
Hợp đồng nhằm trốn tránh nghĩa vụ hoặc che giấu giao dịch khác.
Quyền sở hữu nhà đất đang bị tranh chấp, kê biên, hoặc chưa đủ điều kiện chuyển nhượng.
3. Những trường hợp thường gặp bị từ chối công chứng hợp đồng mua bán
Người ký kết không đủ điều kiện pháp lý
👥 Nếu một bên trong hợp đồng là người chưa thành niên, mất năng lực hành vi dân sự, hoặc không có giấy tờ tùy thân hợp lệ, công chứng viên sẽ từ chối.
Ví dụ: Ông C muốn bán mảnh đất nhưng quyền sử dụng đất lại đứng tên cả vợ và con chưa đủ 18 tuổi. Khi đó, việc bán chỉ hợp lệ nếu có sự đồng ý và tham gia của người đại diện hợp pháp.
>>> Xem thêm: Công chứng tại nhà có hợp pháp không và được áp dụng trong trường hợp nào?
Giấy tờ nhà đất không hợp pháp
📄 Trường hợp sổ đỏ/sổ hồng bị làm giả, đang thế chấp tại ngân hàng mà không có giấy giải chấp, hoặc nhà đất chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì công chứng viên sẽ không chứng nhận.
Ví dụ: Bà D mang giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đi công chứng nhưng thực tế đất đó đang bị thế chấp. Tổ chức công chứng sẽ từ chối ký hợp đồng mua bán.
Hợp đồng có mục đích trái luật
⚖️ Nếu phát hiện hợp đồng nhằm tẩu tán tài sản, trốn thuế hoặc trốn tránh nghĩa vụ thi hành án, công chứng viên có quyền từ chối công chứng.
Ví dụ: Ông E đang nợ nhiều khoản, để tránh bị kê biên, ông lập hợp đồng bán nhà cho bạn thân với giá rất thấp. Công chứng viên có thể từ chối chứng nhận vì đây là giao dịch có dấu hiệu vô hiệu.
4. Quy trình xử lý khi bị từ chối công chứng hợp đồng mua bán
Nếu tổ chức hành nghề công chứng từ chối, họ phải thông báo rõ lý do bằng văn bản cho người yêu cầu. Người dân có thể: ✅ Bổ sung, chỉnh sửa hồ sơ theo yêu cầu. ✅ Khiếu nại đến Phòng Tư pháp, Sở Tư pháp nếu cho rằng việc từ chối không có căn cứ. ✅ Thực hiện giao dịch tại tổ chức công chứng khác, nếu hồ sơ hợp pháp.
5. Quy định mới nhất cần lưu ý
📌 Luật Đất đai 2024 (có hiệu lực từ 01/01/2025) và Luật Nhà ở 2023 bổ sung nhiều điểm liên quan đến chuyển nhượng, tặng cho, mua bán bất động sản. 📌 Người dân cần đặc biệt chú ý điều kiện về quyền sử dụng đất, tình trạng tranh chấp, nghĩa vụ tài chính trước khi thực hiện công chứng hợp đồng. 📌 Công chứng viên có thể kiểm tra thông tin trên cơ sở dữ liệu đất đai quốc gia để xác thực tính hợp pháp, hạn chế rủi ro giả mạo giấy tờ.
Việc từ chối công chứng hợp đồng mua bán nhà đất là quyền và trách nhiệm của công chứng viên để bảo đảm an toàn pháp lý cho các bên. Người dân nên chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, kiểm tra kỹ tình trạng pháp lý của tài sản trước khi ký kết. Trong trường hợp bị từ chối, hãy yêu cầu văn bản nêu rõ lý do để có hướng xử lý phù hợp.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ:Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy:Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
