Mất quyền hưởng thừa kế tài sản theo luật gồm trường hợp nào?
Trong đời sống dân sự, thừa kế tài sản là một quyền cơ bản được pháp luật bảo vệ, giúp di sản của người đã mất được chuyển giao cho người thân hợp pháp. Tuy nhiên, không phải ai cũng mặc nhiên được hưởng quyền này. Có những trường hợp cụ thể mà cá nhân có thể mất quyền hưởng thừa kế tài sản nếu vi phạm các quy định pháp luật hoặc có hành vi trái đạo đức nghiêm trọng. Việc nắm rõ các trường hợp bị tước quyền, cũng như hậu quả pháp lý kèm theo, sẽ giúp mỗi người chủ động bảo vệ quyền lợi của mình và hạn chế rủi ro tranh chấp về sau.
>>> Xem thêm: Top 10 văn phòng công chứng hỗ trợ dịch vụ pháp lý uy tín cho khách hàng
1. Các trường hợp mất quyền hưởng thừa kế tài sản theo quy định pháp luật
Bộ luật Dân sự 2015 (Điều 621) quy định rõ những trường hợp mất quyền hưởng thừa kế tài sản, bao gồm:
Người cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe người để lại di sản
Nếu một người có hành vi giết, gây thương tích hoặc hành vi bạo lực nghiêm trọng đối với người để lại di sản, họ sẽ bị tước quyền thừa kế.
Ví dụ: Con cố ý gây thương tích nghiêm trọng cho cha mẹ để được hưởng tài sản sớm.
Người ngược đãi, hành hạ hoặc xúc phạm nghiêm trọng người để lại di sản
Hành vi bạo hành gia đình, lăng mạ, xúc phạm danh dự nhân phẩm người để lại di sản cũng dẫn đến mất quyền hưởng thừa kế.
Người vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nuôi dưỡng đối với người để lại di sản
Trường hợp con cái bỏ mặc cha mẹ già yếu, không chăm sóc, không cấp dưỡng trong khi có khả năng thực hiện nghĩa vụ.
Hành vi này thể hiện sự vô trách nhiệm và trái đạo đức xã hội.
Người xâm phạm quyền thừa kế của người khác
Những hành vi như lừa dối, cưỡng ép lập di chúc, sửa chữa hoặc hủy di chúc trái pháp luật đều dẫn đến mất quyền hưởng thừa kế.
Lưu ý: Trong một số trường hợp, người để lại di sản biết rõ hành vi vi phạm nhưng vẫn cho phép thì người vi phạm vẫn có thể được hưởng thừa kế theo ý chí của người lập di chúc.
Ví dụ thực tế: Một người con từng bạo hành cha mẹ già yếu và bị tòa án xác định vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nuôi dưỡng. Khi cha mẹ mất, người con này sẽ bị tước quyền hưởng phần di sản của họ.
3. Cách phòng tránh việc mất quyền hưởng thừa kế tài sản
Để không rơi vào trường hợp mất quyền hưởng thừa kế tài sản, cá nhân cần lưu ý những vấn đề sau:
Thực hiện đầy đủ nghĩa vụ nuôi dưỡng và chăm sóc đối với người để lại di sản, đặc biệt là cha mẹ, ông bà.
Tôn trọng quyền tự do lập di chúc của người để lại di sản, không cưỡng ép hay lừa dối họ trong quá trình lập di chúc.
Giữ gìn mối quan hệ gia đình và đạo đức xã hội: Những hành vi ngược đãi, xúc phạm người thân không chỉ trái pháp luật mà còn gây mất quyền lợi về tài sản.
Thỏa thuận rõ ràng trong trường hợp phát sinh tranh chấp: Nếu có mâu thuẫn, nên giải quyết qua thương lượng hoặc hòa giải thay vì thực hiện các hành vi trái pháp luật.
Ngoài ra, người để lại di sản có thể lập di chúc hợp pháp và chỉ định rõ người được hưởng để giảm thiểu nguy cơ tranh chấp. Trong di chúc, họ cũng có thể ghi rõ ý chí cho phép người vi phạm được hưởng di sản nếu muốn bảo vệ quyền lợi cho người này.
>>> Xem thêm: Dịch vụ công chứng hỗ trợ người dân hoàn thiện thủ tục pháp lý một cách đơn giản và đúng quy định
4. Lưu ý khi giải quyết tranh chấp về thừa kế tài sản
Trên thực tế, nhiều vụ kiện về thừa kế tài sản kéo dài do thiếu hiểu biết pháp luật. Để đảm bảo quyền lợi khi có tranh chấp:
Nên thu thập đầy đủ chứng cứ chứng minh hành vi vi phạm của người thừa kế bị tước quyền.
Nộp đơn yêu cầu tòa án giải quyết nếu các bên không tự thỏa thuận được.
Nhờ tư vấn luật sư hoặc công chứng viên để xác định rõ quyền và nghĩa vụ của các bên, hạn chế tranh chấp kéo dài.
Việc hiểu rõ các trường hợp mất quyền hưởng thừa kế tài sản giúp mỗi người tránh các hành vi vi phạm pháp luật và bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình. Khi phát sinh tranh chấp hoặc nghi ngờ quyền thừa kế bị xâm phạm, việc tham khảo ý kiến luật sư và cơ quan công chứng là giải pháp an toàn và hiệu quả để xử lý đúng pháp luật, tránh kéo dài mâu thuẫn gia đình.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
