Công chứng hợp đồng thế chấp đất quy hoạch: có rủi ro gì?
Trong giao dịch tài chính, nhiều người quan tâm đến việc công chứng thế chấp đất quy hoạch để vay vốn ngân hàng. Tuy nhiên, khi thửa đất nằm trong diện quy hoạch, việc thế chấp tiềm ẩn nhiều rủi ro pháp lý và tranh chấp nếu không nắm vững quy định. Bài viết dưới đây phân tích chi tiết các rủi ro và lưu ý pháp lý khi công chứng hợp đồng thế chấp đất quy hoạch theo Luật Đất đai 2024 và Luật Công chứng 2024.
>>> Xem thêm: Danh sách dịch vụ pháp lý nổi bật tạivăn phòng công chứng Nguyễn Huệ
Thế chấp đất quy hoạch là gì?
Thế chấp đất quy hoạch là việc chủ sở hữu quyền sử dụng đất giao đất thuộc diện quy hoạch cho ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng làm tài sản đảm bảo khoản vay.
Theo Luật Đất đai 2024, đất quy hoạch là đất đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền đưa vào kế hoạch sử dụng đất tương lai. Mặc dù quyền sử dụng đất vẫn thuộc chủ sở hữu, nhưng quyền định đoạt như chuyển nhượng, tặng cho hay thế chấp có thể bị hạn chế nếu đất đã có quyết định thu hồi.
Điều kiện công chứng thế chấp đất quy hoạch
Để hợp đồng công chứng thế chấp đất quy hoạch hợp pháp, các bên cần đáp ứng các điều kiện sau:
Đất chưa có quyết định thu hồi hoặc chưa bị kê biên, tranh chấp.
Người thế chấp là chủ sử dụng hợp pháp của thửa đất.
Có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) hợp pháp và còn hiệu lực.
Người nhận thế chấp (ngân hàng/tổ chức tín dụng) có đủ năng lực hành vi dân sự và được phép nhận thế chấp theo quy định pháp luật.
Hồ sơ pháp lý đầy đủ: CMND/CCCD/hộ chiếu, sổ đỏ, hợp đồng thế chấp dự thảo, văn bản xác nhận tình trạng quy hoạch từ UBND hoặc Văn phòng đăng ký đất đai.
Rủi ro khi công chứng thế chấp đất quy hoạch
3.1. Rủi ro pháp lý
Nếu đất nằm trong kế hoạch thu hồi hoặc đã có quyết định thu hồi, hợp đồng thế chấp có thể bị vô hiệu.
Ngân hàng có thể từ chối nhận thế chấp, dẫn đến phát sinh tranh chấp giữa các bên.
Công chứng viên và tổ chức công chứng có thể chịu trách nhiệm pháp lý nếu không giải thích đầy đủ rủi ro cho các bên.
3.2. Rủi ro tài chính
Giá trị thế chấp giảm nếu đất bị thu hồi, ảnh hưởng đến khả năng vay và trả nợ.
Người vay có thể mất cơ hội sử dụng đất để thế chấp khoản vay khác nếu đất thuộc diện quy hoạch nghiêm ngặt.
Kiểm tra tại Văn phòng đăng ký đất đai hoặc UBND cấp huyện để xác định đất có thuộc diện thu hồi hay dự án sắp triển khai không.
Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ).
CMND/CCCD hoặc hộ chiếu của các bên.
Hợp đồng thế chấp dự thảo.
Văn bản xác nhận tình trạng quy hoạch từ cơ quan quản lý đất đai.
Bước 3: Lập hợp đồng thế chấp
Công chứng viên soạn thảo hoặc kiểm tra hợp đồng, ghi rõ quyền và nghĩa vụ của các bên, tình trạng đất nằm trong quy hoạch.
Bước 4: Công chứng hợp đồng
Hai bên ký hợp đồng trước công chứng viên.
Công chứng viên xác nhận, đóng dấu, giải thích rủi ro và quyền hạn.
Bước 5: Đăng ký quyền thế chấp tại cơ quan có thẩm quyền
Nộp hồ sơ tại Văn phòng đăng ký đất đai để đăng ký quyền thế chấp.
Hoàn tất nghĩa vụ tài chính liên quan (lệ phí, thuế nếu có).
Lưu ý quan trọng
Kiểm tra quy hoạch kỹ lưỡng trước khi thế chấp để tránh tranh chấp hoặc vô hiệu hóa hợp đồng.
Ghi rõ tình trạng quy hoạch trong hợp đồng để bảo vệ quyền lợi các bên.
Chọn công chứng viên và ngân hàng uy tín, có kinh nghiệm xử lý hồ sơ đất quy hoạch.
Không thực hiện thế chấp bằng vi bằng, vì vi bằng không có giá trị pháp lý đối với quyền sử dụng đất.
Kết luận
Việc công chứng thế chấp đất quy hoạch tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu các bên không nắm rõ quy định pháp luật và tình trạng đất. Theo Luật Đất đai 2024 và Luật Công chứng 2024, việc tra cứu thông tin quy hoạch, chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và công chứng tại cơ quan uy tín sẽ đảm bảo hợp đồng minh bạch, hợp pháp và hạn chế rủi ro tranh chấp.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
