Công chứng hợp đồng mua bán xe của người đã mất

Trong thực tế, có nhiều trường hợp chủ sở hữu xe đã qua đời nhưng người thân muốn bán hoặc chuyển nhượng chiếc xe đó. Vấn đề đặt ra là liệu có thể thực hiện công chứng xe người đã mất hay không và thủ tục cần tiến hành như thế nào để hợp pháp. Bài viết này sẽ phân tích căn cứ pháp lý, hậu quả pháp lý, cũng như hướng dẫn chi tiết thủ tục theo quy định mới nhất.

>>> Xem thêm: Giải quyết tranh chấp dễ dàng hơn với văn phòng công chứng.

1. Cơ sở pháp lý về công chứng xe người đã mất

Theo quy định pháp luật Việt Nam hiện hành:

Bộ luật Dân sự 2015:
- Điều 612: Di sản bao gồm tài sản của người chết để lại.
- Điều 623: Thời điểm mở thừa kế là thời điểm người để lại di sản chết.
- Điều 650: Các trường hợp thừa kế theo pháp luật (khi không có di chúc).
Luật Công chứng 2014:
- Điều 47: Hợp đồng công chứng có hiệu lực kể từ ngày ký và chỉ công chứng được khi các bên có năng lực pháp luật dân sự.
- Điều 51: Công chứng viên có quyền từ chối công chứng nếu bên tham gia hợp đồng không có quyền sở hữu tài sản.
Thông tư 58/2020/TT-BCA (quy định về đăng ký xe): chỉ người đứng tên trên giấy đăng ký xe hoặc người thừa kế hợp pháp mới có quyền làm thủ tục sang tên.

Như vậy, khi chủ sở hữu đã mất, không thể trực tiếp ký hợp đồng mua bán xe. Thay vào đó, phải làm thủ tục khai nhận di sản thừa kế để xác định người thừa kế hợp pháp, sau đó mới tiến hành công chứng hợp đồng mua bán xe.

2. Thủ tục xử lý xe của người đã mất trước khi công chứng

2.1. Trường hợp có di chúc

Người được chỉ định trong di chúc là người thừa kế xe.
Người thừa kế này làm thủ tục công chứng văn bản khai nhận di sản tại tổ chức hành nghề công chứng.
Sau khi được xác nhận là chủ sở hữu hợp pháp, họ có quyền ký hợp đồng công chứng bán xe.

2.2. Trường hợp không có di chúc

Tài sản sẽ được chia theo thừa kế pháp luật (Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015).
Những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất (vợ/chồng, cha mẹ, con) cùng nhau đến văn phòng công chứng để lập văn bản thỏa thuận phân chia di sản.
Sau khi phân chia, người được nhận xe sẽ trở thành chủ sở hữu hợp pháp và có quyền bán xe.

>>> Xem thêm: Chọn đúng Dịch vụ làm sổ đỏ, tránh mất thời gian.

Xem thêm: Những điều cần biết trước khi tặng cho nhà đất có điều kiện

3. Thủ tục công chứng xe người đã mất

Các bước cơ bản:

Chuẩn bị hồ sơ:
- Giấy chứng tử của chủ xe.
- Giấy tờ chứng minh quan hệ nhân thân (sổ hộ khẩu, giấy khai sinh, giấy đăng ký kết hôn…).
- Giấy đăng ký xe, giấy chứng nhận kiểm định (đối với ô tô).
- Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân của người thừa kế.
Lập văn bản thừa kế:
- Nếu có di chúc: công chứng khai nhận di sản.
- Nếu không có di chúc: công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản.
Đăng ký sang tên:
- Người thừa kế làm thủ tục sang tên xe tại cơ quan công an.
- Sau khi đứng tên, họ mới có quyền bán và công chứng hợp đồng mua bán xe.

4. Rủi ro khi tự ý công chứng xe người đã mất mà chưa khai nhận thừa kế

Hợp đồng vô hiệu: Vì người ký hợp đồng không phải chủ sở hữu hợp pháp (Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015).
Tranh chấp thừa kế: Các đồng thừa kế khác có thể kiện đòi lại tài sản, gây mất thời gian và thiệt hại cho người mua.
Không sang tên được: Cơ quan công an từ chối đăng ký sang tên vì hợp đồng công chứng không hợp pháp.

>>> Xem thêm: Thủ tục công chứng có mất nhiều thời gian không?

5. Ví dụ minh họa thực tế

Anh A qua đời, để lại một chiếc ô tô đứng tên mình trong giấy đăng ký. Người con trai cả của anh A muốn bán chiếc xe nên trực tiếp ký hợp đồng công chứng với người mua.

Tuy nhiên, sau khi hoàn tất hợp đồng, cơ quan công an từ chối làm thủ tục sang tên vì chiếc xe là di sản thừa kế, chưa có văn bản khai nhận di sản. Các con khác của anh A phản đối, dẫn đến tranh chấp kéo dài. Người mua xe rơi vào tình cảnh “tiền mất, xe không sang tên được”.

6. Lời khuyên khi công chứng xe người đã mất

Người mua cần yêu cầu bên bán cung cấp văn bản khai nhận hoặc phân chia di sản hợp pháp.
Người thừa kế phải hoàn tất thủ tục sang tên xe trước khi công chứng hợp đồng bán xe.
Nếu có nhiều người thừa kế, tất cả phải đồng ý ký vào văn bản thỏa thuận.
Không nên mua xe từ người thừa kế khi chưa có đủ giấy tờ pháp lý để tránh rủi ro.

Kết luận

Việc công chứng xe người đã mất không thể thực hiện trực tiếp, mà bắt buộc phải thông qua thủ tục khai nhận hoặc phân chia di sản thừa kế. Chỉ sau khi người thừa kế hợp pháp đứng tên trên giấy đăng ký xe thì mới được quyền ký hợp đồng công chứng mua bán. Đây là cách duy nhất để tránh rủi ro pháp lý và đảm bảo quyền lợi cho cả bên bán lẫn bên mua.

Xem thêm: Hợp đồng ở nhờ và quyền thừa kế: Vấn đề thường gặp và cách giải quyết

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Các bài viết liên quan:

>>> Công chứng mua bán đất quy hoạch treo: hợp pháp hay không?

>>> Công chứng đất trong quy hoạch: hồ sơ cần chuẩn bị

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.