Với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ số, hình thức vay tiền online ngày càng trở nên phổ biến. Chỉ với vài thao tác trên điện thoại, người vay có thể nhận tiền mà không cần đến ngân hàng hay công ty tài chính. Tuy nhiên, khi người vay không thực hiện nghĩa vụ trả nợ, liệu bên cho vay có thể khởi kiện? Và việc vay qua mạng có giá trị pháp lý không? Bài viết sau đây sẽ giúp bạn hiểu rõ quyền và nghĩa vụ pháp lý trong hình thức vay này.
Vay tiền online là hình thức vay tài chính qua ứng dụng, website hoặc nền tảng trực tuyến, không cần gặp mặt trực tiếp. Người vay đăng ký khoản vay thông qua điện thoại hoặc máy tính, hợp đồng điện tử được thiết lập và khoản vay được giải ngân vào tài khoản ngân hàng của người vay.
Hình thức này hoàn toàn hợp pháp nếu đơn vị cho vay là doanh nghiệp có giấy phép hoạt động trong lĩnh vực tài chính, và nội dung hợp đồng vay tuân thủ đúng quy định của Bộ luật Dân sự 2015 và Luật Các tổ chức tín dụng (nếu là tổ chức tài chính).
2. Có thể kiện người vay tiền online không?
Câu trả lời là có. Theo Điều 463 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng vay tài sản không bắt buộc phải lập thành văn bản giấy; hợp đồng điện tử có đầy đủ thông tin các bên, nội dung vay, lãi suất, thời hạn… cũng được coi là hợp lệ.
Khi người vay không thực hiện nghĩa vụ trả nợ đúng hạn, bên cho vay hoàn toàn có thể khởi kiện ra Tòa án nhân dân cấp có thẩm quyền để yêu cầu giải quyết. Tuy nhiên, để việc khởi kiện được chấp nhận, bên cho vay cần cung cấp:
Hợp đồng điện tử hoặc nội dung đăng ký khoản vay online
Lịch sử giao dịch giải ngân và nhắc nợ
Bằng chứng thể hiện vi phạm nghĩa vụ (không trả nợ, không phản hồi…)
Nếu chứng minh được có thỏa thuận vay và hành vi vi phạm nghĩa vụ, Tòa án có thể tuyên buộc bên vay phải thanh toán khoản nợ cùng lãi phát sinh.
3. Lãi suất trong vay tiền online có hợp pháp không?
Lãi suất là một trong những vấn đề gây tranh cãi nhiều nhất trong các vụ kiện liên quan đến vay tiền online.
Theo Điều 468 Bộ luật Dân sự 2015, lãi suất vay không được vượt quá 20%/năm, trừ trường hợp pháp luật chuyên ngành quy định khác. Nếu lãi suất vượt mức này, phần vượt sẽ bị vô hiệu.
Hiện nay, không ít app cho vay online áp dụng lãi suất “ẩn” dưới hình thức phí dịch vụ cao, lãi phạt quá hạn, dẫn đến mức thực tế lên tới 40–60%/năm hoặc hơn. Người vay có thể yêu cầu Tòa án xem xét lại nếu bị tính lãi suất quá cao.
Trường hợp 1: Anh N vay 5 triệu đồng qua ứng dụng X, được giải ngân sau 10 phút vào tài khoản ngân hàng. Tuy nhiên, do bị thu phí dịch vụ 1,5 triệu đồng ngay khi giải ngân, thực nhận chỉ còn 3,5 triệu. Sau 10 ngày, app yêu cầu trả hơn 6 triệu. Anh N không trả, bị nhắn tin đe dọa, xúc phạm danh dự. Sau đó, anh N gửi đơn phản ánh đến cơ quan chức năng, yêu cầu xử lý về lãi suất trái luật và hành vi thu hồi nợ trái pháp luật.
Trường hợp 2: Bà H là chủ cơ sở tài chính có đăng ký kinh doanh và hợp đồng mẫu điện tử rõ ràng. Một khách hàng vay online nhưng không trả. Bà H đã in toàn bộ hợp đồng, lịch sử giao dịch, chụp màn hình thông báo nhắc nợ để nộp hồ sơ khởi kiện. Tòa án chấp nhận và yêu cầu người vay thanh toán toàn bộ khoản vay cùng lãi hợp pháp.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng có thể công chứng trực tuyến theo quy định mới không?
5. Lưu ý khi vay và cho vay tiền online
Đối với người vay:
Chỉ vay tại các ứng dụng uy tín, có đăng ký kinh doanh rõ ràng
Đọc kỹ các điều khoản trong hợp đồng, đặc biệt là phần lãi, phí
Tránh các app cho vay không minh bạch, dùng thông tin cá nhân để đe dọa
Giữ lại bằng chứng chuyển tiền, thỏa thuận vay, nội dung trao đổi
Đối với người cho vay:
Phải có hợp đồng vay thể hiện rõ ý chí tự nguyện giữa các bên
Nếu là tổ chức tài chính, cần có hợp đồng điện tử theo quy định tại Luật Giao dịch điện tử
Giao dịch nên có xác nhận giải ngân, lịch sử thanh toán, lãi suất rõ ràng
Nếu xảy ra vi phạm, cần chuẩn bị hồ sơ đầy đủ để khởi kiện hoặc tố giác hành vi chiếm đoạt
>>> Xem thêm: Làm sao để kiểm tra sổ đỏ về tính pháp lý và nguồn gốc sổ đỏ trước khi mua nhà đất?
Kết luận
Vay tiền online là xu hướng tất yếu của xã hội số, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không kiểm soát chặt chẽ. Việc không trả nợ trong giao dịch vay online hoàn toàn có thể bị kiện ra Tòa nếu các điều kiện pháp lý được đáp ứng. Cả người vay và người cho vay đều cần nắm rõ quyền và nghĩa vụ của mình để hạn chế xung đột và đảm bảo an toàn pháp lý.
Nếu bạn đang gặp khó khăn trong việc xử lý tranh chấp vay tiền online hoặc cần soạn thảo hợp đồng đúng quy định, hãy liên hệ Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ qua số 0966.22.7979 để được tư vấn tận tình và chính xác.
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
