Trong trường hợp người sở hữu tài sản không thể lập di chúc bằng văn bản, có thể lập di chúc miệng không? Thủ tục công chứng di chúc miệng như thế nào? Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ sẽ cung cấp thông tin chi tiết trong bài viết này.
1. Di chúc miệng là gì? Có hợp pháp không?
Di chúc miệng là hành vi thể hiện ý chí của cá nhân về việc chuyển nhượng tài sản cho người thừa kế sau khi người đó qua đời. Quy định về di chúc miệng được Điều 624 và Điều 627 của Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định như sau:
– Di chúc là một tài liệu hoặc văn bản được lập thành để người cá nhân di chúc có thể chuyển nhượng tài sản của mình cho người thừa kế sau khi qua đời.
– Di chúc phải được lập thành văn bản. Nếu không thể lập được di chúc bằng văn bản, có thể lập di chúc miệng trong trường hợp nguy cơ đe dọa tính mạng (chết) đối với người lập di chúc và không còn đủ thời gian để lập di chúc bằng văn bản.
– Điều kiện để lập di chúc miệng là khi người di chúc đối diện với những tình huống như tai nạn hoặc tình trạng sức khỏe kém đến mức không còn nhiều thời gian để thực hiện việc lập di chúc bằng văn bản. Trong trường hợp này, người di chúc muốn để lại di sản cho những người thừa kế còn sống.
Chỉ khi đang đối mặt với nguy cơ tính mạng đang bị đe dọa và không thể lập di chúc bằng văn bản, thì người có ý nguyện cuối cùng mới được phép lập di chúc miệng. Thủ tục lập di chúc miệng được thực hiện theo các bước sau:
– Người muốn để lại di chúc phải tuyên bố ý nguyện cuối cùng trước ít nhất 02 người làm chứng.
– Hai người làm chứng này ghi chép lại nội dung di chúc, ký tên và điểm chỉ vào bản di chúc mới ghi chép.
– Trong vòng 5 ngày kể từ ngày người lập di chúc miệng thể hiện ý nguyện cuối cùng, bản di chúc này phải được công chứng hoặc chứng thực theo quy định pháp luật.
– Sau 3 tháng kể từ ngày lập di chúc miệng và trong trường hợp người lập di chúc vẫn còn sống, minh mẫn, và sáng suốt, thì di chúc miệng mặc nhiên sẽ bị hủy bỏ và không còn hiệu lực.
Những điều khoản này nhằm đảm bảo tính xác thực và rõ ràng trong việc lập di chúc miệng, đồng thời tránh việc lạm dụng hoặc sai lầm trong quá trình thể hiện ý nguyện cuối cùng của người lập di chúc.
Trong vòng 5 ngày kể từ ngày người lập di chúc miệng thể hiện ý nguyện cuối cùng, bản di chúc này phải được công chứng hoặc chứng thực theo quy định pháp luật. Trình tự gồm các bước tương tự với thủ tục công chứng di chúc bằng văn bản:
– Bước 1: Nộp hồ sơ: Người yêu cầu công chứng di chúc chuẩn bị các giấy tờ liên quan và đến Phòng công chứng hoặc Văn phòng công chứng để thực hiện thủ tục.
– Bước 2: Tiếp nhận và kiểm tra hồ sơ: Công chứng viên tiếp nhận hồ sơ yêu cầu công chứng và kiểm tra xem hồ sơ có đầy đủ và phù hợp với quy định của pháp luật hay không. Nếu hồ sơ đáp ứng đủ yêu cầu, công chứng viên thụ lý và ghi vào sổ công chứng.
Công chứng viên giải thích cho người yêu cầu công chứng hiểu rõ quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp của họ trong di chúc, cũng như ý nghĩa và hậu quả pháp lý của di chúc.
Trong trường hợp hồ sơ yêu cầu công chứng có các vấn đề chưa rõ ràng, di chúc có dấu hiệu bị đe dọa, cưỡng ép, hoặc có sự nghi ngờ về năng lực hành vi dân sự của người yêu cầu công chứng hoặc đối tượng của di chúc chưa được mô tả cụ thể, thì công chứng viên đề nghị người yêu cầu công chứng:
+ Làm rõ những nội dung chưa rõ ràng, cụ thể.
+ Tiến hành xác minh hoặc yêu cầu giám định theo yêu cầu của người yêu cầu công chứng.
+ Nếu không thể làm rõ được, có thể từ chối công chứng.
– Bước 3: Kiểm tra dự thảo di chúc
Công chứng viên kiểm tra dự thảo di chúc (nếu người yêu cầu công chứng tự soạn thảo di chúc). Nếu trong dự thảo di chúc có điều khoản vi phạm pháp luật, vi phạm đạo đức xã hội, hoặc đối tượng của di chúc không phù hợp với quy định của pháp luật, công chứng viên sẽ chỉ rõ để người yêu cầu công chứng sửa chữa.
Nếu người yêu cầu công chứng không sửa chữa, công chứng viên có quyền từ chối công chứng.
– Bước 4: Ký chứng nhận
Người yêu cầu công chứng tự đọc lại dự thảo di chúc hoặc công chứng viên đọc cho họ nghe theo yêu cầu.
Người yêu cầu công chứng đồng ý với toàn bộ nội dung trong dự thảo di chúc và ký vào từng trang của di chúc. Công chứng viên yêu cầu người yêu cầu công chứng xuất trình bản chính của các giấy tờ để đối chiếu trước khi ghi lời chứng, và ký vào từng trang của di chúc.
Sau khi hoàn tất thủ tục, công chứng viên sẽ trả kết quả công chứng và cung cấp bản di chúc đã được công chứng hoặc chứng thực cho người yêu cầu công chứng.
Trên đây là nội dung về “Thủ tục công chứng di chúc miệng“. Ngoài ra, nếu bạn có thắc mắc liên quan đến nội dung trên hoặc cần tư vấn các vấn đề pháp lý khác về thủ tục công chứng, xin vui lòng liên hệ theo thông tin:
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Ngoài ra, chúng tôi có đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
CÁC LOẠI HỢP ĐỒNG – GIAO DỊCH
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
Dịch thuật, chứng thực bản dịch các loại văn bản
Công chứng hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất
Công chứng hợp đồng mua bán, chuyển nhượng nhà đất
Công chứng văn bản thừa kế, phân chia di sản thừa kế
Công chứng di chúc, lưu giữ, bảo quản di chúc
Công chứng văn bản thỏa thuận về tài sản chung
Công chứng hợp đồng ủy quyền, giấy ủy quyền
Công chứng hợp đồng thế chấp tài sản
Công chứng hợp đồng mua bán Ô tô, Xe máy
Công chứng hợp đồng cho thuê, cho mượn BĐS
Cấp bản sao tài liệu, hợp đồng giao dịch