Đất đang tranh chấp, vẫn thừa kế được không? Cách xử lý thừa kế đất có tranh chấp
Khi một người mất đi để lại quyền sử dụng đất nhưng chưa kịp lập di chúc, hoặc có nhiều người cùng đứng tên thừa kế, rất dễ xảy ra mâu thuẫn dẫn đến tranh chấp. Lúc này, nhiều người băn khoăn: đất đang tranh chấp có được thừa kế không? Cách xử lý thừa kế đất có tranh chấp như thế nào để đúng pháp luật và đảm bảo quyền lợi? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp đầy đủ thông tin pháp lý, điều kiện thực hiện và hướng giải quyết trong trường hợp thừa kế đất có tranh chấp, kèm ví dụ minh họa cụ thể.
Việc thừa kế đất có tranh chấp được điều chỉnh bởi các văn bản pháp luật sau:
Bộ luật Dân sự 2015: Điều 609, 610, 611, 615 quy định về quyền thừa kế, phân chia di sản, nghĩa vụ tài sản và quyền khởi kiện thừa kế
Luật Đất đai 2013: Điều 203, 204 về giải quyết tranh chấp quyền sử dụng đất
Bộ luật Tố tụng dân sự 2015: Các quy định về thủ tục khởi kiện, hòa giải, xét xử tranh chấp tài sản thừa kế
Theo đó, người thừa kế vẫn có quyền yêu cầu chia di sản là đất đai, kể cả trong trường hợp đang xảy ra tranh chấp, nhưng không thể thực hiện giao dịch chuyển nhượng cho đến khi tranh chấp được giải quyết dứt điểm.
2. Thừa kế đất có tranh chấp có được không?
2.1 Vẫn có quyền thừa kế
Pháp luật không cấm quyền thừa kế đối với phần đất đang tranh chấp. Theo Điều 615 Bộ luật Dân sự 2015, người thừa kế có thể thực hiện quyền khởi kiện để yêu cầu chia di sản nếu:
Di sản là quyền sử dụng đất do người chết để lại
Có căn cứ chứng minh quan hệ thừa kế hợp pháp
Tranh chấp xảy ra giữa những người thừa kế hoặc giữa người thừa kế với người chiếm giữ tài sản
Tuy nhiên, quyền sử dụng đất đang tranh chấp không thể sang tên, bán, hoặc chuyển nhượng cho đến khi có quyết định của tòa án hoặc thỏa thuận hợp pháp giữa các bên.
>>> Xem thêm: Có được uỷ quyền cho người khác đến văn phòng công chứng thay không?
2.2 Phân biệt quyền “được thừa kế” và “được sử dụng, định đoạt”
Nhiều người hiểu nhầm rằng được thừa kế nghĩa là có thể sử dụng hoặc bán ngay tài sản. Nhưng với thừa kế đất có tranh chấp, quyền thừa kế được công nhận nhưng quyền định đoạt tạm thời bị hạn chế cho đến khi giải quyết xong tranh chấp.
Ví dụ thực tế: Ông A mất, để lại 1 thửa đất chưa làm di chúc. Hai người con B và C cùng khai nhận quyền thừa kế. Tuy nhiên, người cháu D cũng khởi kiện cho rằng thửa đất do ông A tặng miệng cho mình trước đó. Vụ việc được đưa ra tòa án. Trong thời gian xét xử, B và C vẫn được công nhận là người thừa kế hợp pháp, nhưng không thể bán hoặc sang tên thửa đất cho đến khi có bản án cuối cùng.
3. Cách xử lý thừa kế đất có tranh chấp
3.1 Hòa giải tại cơ sở
Theo quy định tại Điều 202 Luật Đất đai 2013, khi xảy ra tranh chấp đất đai, các bên nên tiến hành hòa giải tại Ủy ban nhân dân cấp xã trước khi khởi kiện ra tòa. Đây là bước bắt buộc trong nhiều trường hợp.
Nếu hòa giải thành, các bên có thể:
Thỏa thuận phân chia đất và làm văn bản khai nhận thừa kế
Cùng nhau đứng tên trên sổ đỏ hoặc ủy quyền cho một người làm thủ tục
Trường hợp không thể hòa giải hoặc có tranh chấp phức tạp, người thừa kế có quyền khởi kiện vụ án dân sự tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền theo quy định tại Điều 26 và Điều 35 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015.
Khi có bản án có hiệu lực pháp luật hoặc thỏa thuận tại tòa:
Người thừa kế được xác nhận sẽ thực hiện thủ tục sang tên quyền sử dụng đất
Có thể tiếp tục bán, tặng cho, hoặc chuyển nhượng theo đúng quy định
Nếu không tự nguyện thi hành án, cơ quan thi hành án sẽ cưỡng chế thực hiện việc chia tài sản
4. Những lưu ý khi thừa kế đất có tranh chấp
Không nên tự ý xây dựng, sử dụng, cho thuê hoặc chuyển nhượng đất đang có tranh chấp, vì có thể bị xử phạt hoặc mất quyền lợi sau này
Nên có văn bản thỏa thuận rõ ràng về phân chia di sản nếu có nhiều người thừa kế
Trường hợp không có di chúc, tài sản sẽ được chia theo hàng thừa kế theo pháp luật (Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015)
Trong quá trình tranh chấp, cần thu thập đầy đủ tài liệu chứng minh quyền thừa kế, tránh bị bác yêu cầu
>>> Xem thêm: Khi nào người dân nên sử dụng dịch vụ sổ đỏ để đảm bảo quyền lợi pháp lý?
Kết luận
Thừa kế đất có tranh chấp là vấn đề thường gặp trong thực tế và hoàn toàn không bị cấm bởi pháp luật. Tuy nhiên, để bảo vệ quyền lợi của mình, người thừa kế cần hiểu rõ quy trình, chuẩn bị đầy đủ giấy tờ pháp lý và có chiến lược xử lý phù hợp. Trong nhiều trường hợp, giải quyết bằng hòa giải sẽ tiết kiệm thời gian và chi phí hơn nhiều so với việc khởi kiện kéo dài.
Nếu bạn đang trong quá trình giải quyết tranh chấp đất đai thừa kế, cần tư vấn về hồ sơ, quy trình pháp lý, hãy liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ qua số 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để được hỗ trợ chuyên sâu, nhanh chóng và hiệu quả.
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
