Tranh chấp tài sản thế chấp khi người vay mất khả năng trả nợ: Hướng xử lý theo pháp luật mới
Trong thực tế, khi người vay không còn khả năng trả nợ, tài sản thế chấp thường là đối tượng bị mang ra xử lý để thu hồi khoản vay. Tuy nhiên, không ít trường hợp phát sinh tranh chấp tài sản thế chấp giữa người vay, bên cho vay và thậm chí là bên thứ ba. Vậy quy trình giải quyết theo pháp luật hiện hành ra sao? Có điểm gì mới trong Luật Đất đai 2024 liên quan đến xử lý tài sản đảm bảo?
Căn cứ pháp lý
Bộ luật Dân sự 2015 – Điều 317, 318, 301, 423
Luật Đất đai 2024 – Điều 155, 168, 223
Nghị định 21/2021/NĐ-CP về bảo đảm thực hiện nghĩa vụ
Luật Thi hành án dân sự 2008, sửa đổi bổ sung 2014
Theo Điều 317 BLDS 2015, thế chấp tài sản là việc một bên (bên thế chấp) dùng tài sản thuộc sở hữu của mình để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ với bên kia (bên nhận thế chấp), nhưng vẫn giữ tài sản đó trong tay.
Khi nào xảy ra tranh chấp tài sản thế chấp?
Tranh chấp thường phát sinh trong các tình huống sau:
Người vay không trả được nợ, bên nhận thế chấp tiến hành xử lý tài sản
Người vay chuyển nhượng trái phép tài sản đang thế chấp
Có người thứ ba khiếu kiện quyền sở hữu tài sản
Tài sản thế chấp bị kê biên trong vụ án khác
📍 Ví dụ thực tế: Chị A vay ngân hàng 1,5 tỷ đồng, thế chấp mảnh đất tại quận 9. Do kinh doanh thua lỗ, chị A không trả được nợ. Ngân hàng khởi kiện để phát mãi tài sản thì anh B (em trai chị A) xuất hiện, cung cấp “giấy viết tay” khẳng định đất đang tranh chấp thừa kế, không được bán.
>>> Xem thêm: Công chứng thừa kế cần những giấy tờ gì, ai là người nộp hồ sơ?
Cách xử lý tranh chấp tài sản thế chấp theo luật mới
Xác minh quyền sở hữu tài sản thế chấp
Theo Luật Đất đai 2024, trước khi nhận thế chấp bất động sản, tổ chức tín dụng hoặc bên nhận thế chấp cần kiểm tra kỹ:
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ)
Tình trạng pháp lý: có bị tranh chấp, bị kê biên, có đăng ký thế chấp chưa
Có đồng sở hữu hay không (nếu có cần đủ chữ ký của các bên)
“Việc xử lý tài sản thế chấp phải tuân thủ nguyên tắc công khai, minh bạch và không xâm phạm quyền lợi hợp pháp của người thứ ba” – (Điều 223, Luật Đất đai 2024)
Giải quyết tranh chấp tại Tòa án
Nếu phát sinh tranh chấp:
Các bên cần nộp đơn khởi kiện tại TAND cấp có thẩm quyền
Tòa sẽ xác minh tính hợp pháp của hợp đồng thế chấp, giấy tờ sở hữu
Trường hợp hợp đồng thế chấp hợp pháp, Tòa có thể chấp thuận phát mãi tài sản
Nếu tài sản đang tranh chấp quyền sở hữu, Tòa phải phân định trước khi xử lý tiếp
Quy trình xử lý tài sản thế chấp có tranh chấp
🔢 Bước 1: Kiểm tra lại hợp đồng thế chấp và giấy tờ liên quan 📋 Bước 2: Làm đơn yêu cầu xử lý tài sản gửi Tòa án hoặc cơ quan thi hành án ⚖️ Bước 3: Tham gia hòa giải hoặc tố tụng tại Tòa 🧑⚖️ Bước 4: Thi hành án dân sự nếu có bản án có hiệu lực pháp luật
Lưu ý khi nhận thế chấp tài sản để tránh rủi ro tranh chấp
✅ Luôn kiểm tra kỹ hồ sơ pháp lý tài sản ✅ Đăng ký giao dịch bảo đảm tại cơ quan có thẩm quyền ✅ Không nhận thế chấp tài sản đang bị tranh chấp, kê biên ✅ Nhờ đến sự tư vấn của luật sư, công chứng viên trước khi ký kết
Kết luận
Tranh chấp tài sản thế chấp có thể gây ảnh hưởng lớn đến quyền lợi của các bên, đặc biệt là bên nhận thế chấp. Việc hiểu rõ các quy định trong Bộ luật Dân sự 2015 và Luật Đất đai 2024 sẽ giúp bạn có hướng xử lý kịp thời và đúng pháp luật khi xảy ra sự cố trong giao dịch.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
