Góp vốn vào startup: cơ hội hay rủi ro “bay màu” vốn?
Góp vốn startup đang là xu hướng đầu tư hấp dẫn, nhất là trong thời đại công nghệ và đổi mới sáng tạo. Tuy nhiên, đi kèm với tiềm năng sinh lời là nguy cơ mất trắng nếu không am hiểu pháp luật và đánh giá kỹ dự án. Bài viết dưới đây sẽ phân tích rõ cơ sở pháp lý, các dạng góp vốn, cơ hội và rủi ro đi kèm, từ đó giúp bạn có quyết định đầu tư an toàn và hiệu quả.
Góp vốn startup là hành vi một cá nhân hoặc tổ chức đưa tiền hoặc tài sản hợp pháp vào một doanh nghiệp khởi nghiệp để sở hữu phần vốn góp, kỳ vọng sinh lời trong tương lai.
1.1. Hình thức góp vốn phổ biến
Theo Điều 34 Luật Doanh nghiệp 2020, hình thức góp vốn có thể gồm:
Tiền mặt hoặc chuyển khoản
Vàng, quyền sử dụng đất, quyền sở hữu trí tuệ, công nghệ…
Công sức lao động hoặc các tài sản khác định được bằng tiền
Ví dụ: Một nhà đầu tư góp 500 triệu đồng vào startup công nghệ đổi lấy 10% cổ phần. Ngoài ra, người sáng lập có thể góp vốn bằng quyền sở hữu ứng dụng họ đã phát triển.
>>> Xem thêm: Công chứng di chúc sai cách có thể khiến tài sản không chia được hợp pháp?
1.2. Thời điểm hoàn thành góp vốn
Căn cứ khoản 2 Điều 47 Luật Doanh nghiệp 2020, thành viên góp vốn phải hoàn tất nghĩa vụ góp vốn trong vòng 90 ngày kể từ ngày đăng ký thành lập doanh nghiệp.
2. Cơ hội khi góp vốn startup
2.1. Khả năng sinh lời vượt trội
Startup thành công có thể nhân giá trị doanh nghiệp lên gấp nhiều lần, giúp nhà đầu tư thu lời lớn khi bán lại cổ phần.
Ví dụ: Nhà đầu tư A góp vốn 100 triệu vào một startup giáo dục năm 2020. Năm 2024, startup gọi vốn vòng Series B định giá 100 tỷ đồng, phần vốn ban đầu của A giờ trị giá khoảng 2 tỷ đồng.
2.2. Đồng hành cùng đổi mới sáng tạo
Góp vốn không chỉ là cơ hội tài chính mà còn mở ra cơ hội tham gia trực tiếp vào hệ sinh thái đổi mới, kết nối với các startup, quỹ đầu tư, chuyên gia công nghệ…
2.3. Hưởng ưu đãi thuế và hỗ trợ chính sách
Theo Nghị định 38/2018/NĐ-CP, nhà đầu tư cá nhân góp vốn vào startup có thể được miễn giảm thuế nếu doanh nghiệp thuộc danh mục ưu tiên. Ngoài ra, Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa 2017 cũng khuyến khích đầu tư vào doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo thông qua các quỹ.
Phần lớn startup thất bại trong 3 năm đầu tiên do mô hình chưa rõ ràng, thiếu vốn hoặc sai định hướng. Góp vốn không có đảm bảo, nhà đầu tư có thể mất trắng vốn nếu startup giải thể.
Ví dụ: Một startup logistics phá sản sau 1 năm hoạt động, toàn bộ nhà đầu tư đều không thu hồi được vốn vì không có tài sản thanh lý.
3.2. Thiếu minh bạch và pháp lý lỏng lẻo
Nhiều startup khởi đầu bằng thỏa thuận miệng, không lập hợp đồng góp vốn hoặc không đăng ký thay đổi thành viên, dẫn đến rủi ro khi xảy ra tranh chấp.
Theo khoản 3 Điều 47 Luật Doanh nghiệp 2020, khi thành viên không góp đủ vốn như cam kết thì bị loại khỏi danh sách thành viên. Nếu không có giấy tờ chứng minh đã góp vốn, nhà đầu tư mất luôn quyền lợi.
3.3. Khó định giá và thoái vốn
Startup giai đoạn đầu thường chưa có dòng tiền ổn định, định giá dễ bị thổi phồng. Việc thoái vốn (bán lại cổ phần) thường khó khăn nếu startup không phát triển tốt hoặc chưa gọi được vòng vốn tiếp theo.
Điều 18: Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo
Điều 19: Chính sách hỗ trợ nhà đầu tư vào startup
4.3. Nghị định 38/2018/NĐ-CP về đầu tư cho startup
Hướng dẫn góp vốn qua quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo
Cơ chế ưu đãi cho nhà đầu tư cá nhân và tổ chức
5. Cách giảm rủi ro khi góp vốn startup
5.1. Góp vốn startup: Kiểm tra pháp lý và đăng ký cổ phần rõ ràng
Yêu cầu startup minh bạch trong việc:
Cung cấp hồ sơ pháp lý doanh nghiệp
Lập hợp đồng góp vốn bằng văn bản
Đăng ký thay đổi vốn điều lệ và tên thành viên/cổ đông tại cơ quan đăng ký kinh doanh
5.2. Góp vốn startup: Đầu tư theo giai đoạn, kiểm soát dòng tiền
Chia vốn góp làm nhiều đợt, giải ngân theo tiến độ rõ ràng. Có thể yêu cầu startup lập báo cáo tài chính định kỳ, hoặc có người đại diện kiểm soát dòng tiền.
5.3. Góp vốn startup: Góp vốn qua pháp nhân trung gian
Thành lập công ty hoặc quỹ đầu tư chung để quản lý vốn góp, tránh rủi ro cá nhân, đồng thời tăng tính minh bạch và bảo vệ quyền lợi tập thể nhà đầu tư.
Góp vốn startup là lựa chọn đầu tư đầy tiềm năng nhưng cũng ẩn chứa nhiều rủi ro nếu thiếu hiểu biết pháp lý và chiến lược quản lý vốn. Người góp vốn cần tìm hiểu kỹ hồ sơ pháp lý, tiến hành góp vốn bằng hợp đồng rõ ràng, đồng thời có cơ chế kiểm soát và thoái vốn phù hợp. Nếu có nhu cầu tư vấn đầu tư hoặc soạn thảo hợp đồng góp vốn, bạn nên liên hệ các văn phòng công chứng hoặc luật sư uy tín để đảm bảo an toàn pháp lý.
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
